Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια ομάδα μεταβολικών ασθενειών που προκαλούν ανεξέλεγκτη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία). Κανονικά, η ορμόνη ινσουλίνη, που παράγεται από το πάγκρεας, ελέγχει την απορρόφηση της γλυκόζης από τα κύτταρα και τον μεταβολισμό των υδατανθράκων στο σώμα. Διάφορες παθολογικές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν ανεπαρκή έκκριση ινσουλίνης (διαβήτης τύπου Ι) ή αντίσταση των κυττάρων σε αυτή την ορμόνη (διαβήτης τύπου II). Οι γιατροί περιλαμβάνουν συχνοουρία, συνεχή δίψα και έντονο αίσθημα πείνας ως συμπτώματα της νόσου. Χωρίς θεραπεία, τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορεί να περιπλέκονται από ασθένειες της καρδιάς, των αιμοφόρων αγγείων, του νευρικού συστήματος, των κάτω άκρων και του οργάνου όρασης.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια από τις πιο κοινές ασθένειες του ενδοκρινικού συστήματος. Διαφορετικοί τύποι διαβήτη διαγιγνώσκονται σε περίπου 8% των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της ζωής τους και τα ευρέως διαδεδομένα διατροφικά πρότυπα αυξάνουν τον αριθμό των ασθενών κάθε χρόνο. Με την κατάλληλη συμπτωματική θεραπεία και δίαιτα, η ποιότητα ζωής των ασθενών διατηρείται σε αξιοπρεπές επίπεδο.
Σχετικά με την ασθένεια
Ο διαβήτης βρίσκεται στη δεύτερη θέση ως προς τη συχνότητα ανίχνευσης μεταξύ όλων των ενδοκρινικών παθολογιών. Η ασθένεια εμφανίζεται σε κάθε δέκατο άτομο, ενώ υπάρχουν και κρυφές μορφές όταν ο ασθενής δεν γνωρίζει καν το πρόβλημα. Ο κύριος λόγος είναι η έλλειψη ινσουλίνης, η οποία οδηγεί σε διαταραχή όλων των μεταβολικών διεργασιών.
Είδος
Σύμφωνα με την ταξινόμηση του σακχαρώδη διαβήτη, υπάρχουν συμπτωματικές και αληθινές μορφές. Το πρώτο αναπτύσσεται στο φόντο μιας συγκεκριμένης ασθένειας και υποχωρεί μετά την εξάλειψη της αιτίας. Ο πραγματικός διαβήτης χωρίζεται σε δύο τύπους.
- Τύπος Ι: ινσουλινοεξαρτώμενος ή παιδικός διαβήτης. Συνήθως αναπτύσσεται στην παιδική ή εφηβική ηλικία. Προκαλείται από την έλλειψη ινσουλίνης στον οργανισμό, στο πλαίσιο της βλάβης των παγκρεατικών κυττάρων. Τα άτομα με αυτόν τον τύπο διαβήτη χρειάζονται συνεχή εξωτερική ινσουλίνη.
- Τύπος ΙΙ: μη ινσουλινοεξαρτώμενος ή διαβήτης με έναρξη από ενήλικες. Αναπτύσσεται συχνότερα στην ενήλικη ζωή, αλλά πλέον έχει γίνει κοινή μεταξύ των παιδιών και των εφήβων. Προκαλείται από την αναισθησία των ιστών του σώματος στην ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να παύουν να απορροφούν κανονικά τη γλυκόζη. Τα άτομα με αυτόν τον τύπο διαβήτη μπορούν να ελέγξουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους με σωστή διατροφή, σωματική δραστηριότητα και φάρμακα για τη μείωση του σακχάρου στο αίμα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί η χρήση ινσουλίνης.
Ο διαβήτης σε εγκύους (διαβήτης κύησης) ξεχωρίζει. Αναπτύσσεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και υποχωρεί μετά τον τοκετό. Απαιτεί δίαιτα και, αν αυτό δεν βοηθά, ινσουλινοθεραπεία.
Η σοβαρότητα του διαβήτη εξαρτάται από το επίπεδο ελέγχου του σακχάρου στο αίμα και την παρουσία επιπλοκών. Υπάρχουν διάφορες ταξινομήσεις, η κύρια από τις οποίες βασίζεται στο επίπεδο της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c). Αυτός είναι ένας δείκτης που αντικατοπτρίζει το μέσο επίπεδο σακχάρου στο αίμα τους τελευταίους 2-3 μήνες.
- Ήπιος βαθμός (HbA1c μικρότερος από 6, 5%): τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι εντός φυσιολογικών ορίων ή κοντά στο φυσιολογικό, οι εκδηλώσεις παθολογίας ελάχιστες.
- Μέτρια (HbA1c 6, 5-7, 9%): τα επίπεδα γλυκόζης είναι ελαφρώς αυξημένα, υπάρχουν συγκεκριμένα συμπτώματα ή αρχικά σημάδια επιπλοκών.
- Σοβαρή (HbA1c 8% ή μεγαλύτερη): χαρακτηρίζεται από σημαντικό επίπεδο γλυκαιμίας, σοβαρά συμπτώματα και επιπλοκές.
Σύμφωνα με παρόμοια κριτήρια, διακρίνονται επίσης ο αντιρροπούμενος, ο υπο-αντιρροπούμενος και ο μη αντιρροπούμενος σακχαρώδης διαβήτης.
Συμπτώματα του διαβήτη
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τη μορφή και τη σοβαρότητα της νόσου. Ο διαβήτης τύπου 1 αναπτύσσεται ταχύτερα και συχνά προκαλεί επιπλοκές στους νέους, ενώ ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να μην εμφανίζει συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Συχνά, η παθολογία μπορεί να ανιχνευθεί μόνο με τη βοήθεια ειδικών μελετών.
Πιθανά συμπτώματα και σημεία:
- Συχνή επιθυμία για ούρηση και αυξημένος όγκος ούρων.
- Έντονη δίψα και κατανάλωση μεγάλων όγκων υγρού.
- Ξηρότητα του στοματικού βλεννογόνου;
- Μειωμένη οπτική οξύτητα και ζάλη.
- Έντονη όρεξη, λαιμαργία.
- Η εμφάνιση ελκών σε διάφορα μέρη του δέρματος, παρατεταμένη επούλωση πληγών.
- Αϋπνία και κόπωση?
- Μειωμένη απόδοση;
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους ή παχυσαρκία.
- Συχνή εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών.
Μόνο ένας γιατρός μπορεί να διακρίνει με ακρίβεια τα σημάδια διαφορετικών τύπων διαβήτη. Η παρατεταμένη πορεία της νόσου συμβάλλει στην εμφάνιση πρόσθετων συμπτωμάτων που σχετίζονται με επιπλοκές.
Αιτίες διαβήτη
Ο σακχαρώδης διαβήτης εμφανίζεται λόγω δυσλειτουργίας του παγκρέατος ή διαταραχής της κυτταρικής ρύθμισης, κατά την οποία ακόμη και η επαρκής παραγωγή ινσουλίνης δεν βοηθά στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Οι γιατροί περιλαμβάνουν την παχυσαρκία, τις παθολογίες του παγκρέατος, τη χαμηλή σωματική δραστηριότητα, τη δυσμενή κληρονομικότητα και άλλες καταστάσεις ως παράγοντες κινδύνου για τη νόσο. Ο διαβήτης τύπου 1 συνήθως διαγιγνώσκεται σε άνδρες και γυναίκες πριν από την ηλικία των 30 ετών. Οι ηλικιωμένοι που είναι παχύσαρκοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν διαβήτη τύπου ΙΙ. Ταυτόχρονα, διαφορετικοί τύποι διαταραχών μπορεί να εμφανιστούν σε ασθενείς οποιασδήποτε ηλικίας, επομένως δεν πρέπει να εστιάσετε μόνο σε παράγοντες κινδύνου.
Πιθανές αιτίες και παράγοντες κινδύνου:
- Γενετικές διαταραχές που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αυτοάνοσων νοσημάτων και παγκρεατικών παθολογιών. Η ύπαρξη συγγενών με διαβήτη είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου.
- Ευσαρκία. Η συσσώρευση περίσσειας λιπώδους ιστού συμβάλλει σε μεταβολικές διαταραχές, στις οποίες οι ιστοί γίνονται λιγότερο ευαίσθητοι στην ινσουλίνη.
- Ανοσολογική δυσλειτουργία, που χαρακτηρίζεται από βλάβη στον παγκρεατικό ιστό.
- Ιογενείς λοιμώξεις και οι επιπτώσεις των τοξινών στο πάγκρεας.
- Λήψη κορτικοστεροειδών και άλλων φαρμάκων που συμβάλλουν στην ανάπτυξη διαβήτη.
- Επινεφριδιακή δυσλειτουργία;
- Καρδιαγγειακές παθολογίες.
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι σπάνια μια συγγενής νόσος, αλλά κληρονομικοί παράγοντες προκαλούν την ταχεία ανάπτυξη αυτής της νόσου σε οποιαδήποτε ηλικία.
Διάγνωση σακχαρώδους διαβήτη
Για τη διάγνωση της νόσου, πρέπει να κλείσετε ένα ραντεβού με έναν ενδοκρινολόγο. Ο γιατρός πραγματοποιεί μια διαβούλευση, κατά την οποία εξετάζει τα παράπονα του ασθενούς και συλλέγει αναμνήσεις για να εντοπίσει τους παράγοντες κινδύνου για διαβήτη. Επίμονη αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και άλλα κλινικά σημάδια διαβήτη ανιχνεύονται μέσω ειδικών μελετών, οπότε ο ενδοκρινολόγος, μετά από συνεννόηση, συνταγογραφεί όλες τις απαραίτητες διαδικασίες.
Πραγματοποιήθηκαν εξετάσεις:
- Εξέταση αίματος νηστείας. Ο ενδοκρινολόγος ζητά από τον ασθενή να απέχει από το φαγητό λίγες ώρες πριν τον ύπνο και το πρωί πριν από τη μελέτη. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο ειδικός θεραπεύει το δέρμα του δακτύλου με ένα αντισηπτικό, κάνει μια μικρή παρακέντηση χρησιμοποιώντας ένα σαρωτή και συλλέγει μια μικρή ποσότητα αίματος σε ένα ειδικό δοχείο. Ένα σημάδι σακχαρώδους διαβήτη μπορεί να είναι η περιεκτικότητα σε γλυκόζη μεγαλύτερη από 6, 5 mmol/l στο ληφθέν δείγμα.
- Εξέταση αίματος για την περιεκτικότητα σε γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη. Το επίπεδο αυτής της ουσίας υποδεικνύει το επίπεδο γλυκόζης στο αίμα για 3 μήνες, επομένως ο γιατρός συνταγογραφεί μια τέτοια εξέταση για την πρωτογενή διάγνωση και παρακολούθηση της θεραπείας του διαβήτη. Μια συγκέντρωση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης πάνω από 6, 5% υποδηλώνει την παρουσία σακχαρώδους διαβήτη.
- Δοκιμή φορτίου. Το πρώτο στάδιο της μελέτης είναι ο τυπικός προσδιορισμός των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα νηστείας. Στη συνέχεια ο γιατρός ζητά από τον ασθενή να πιει ένα ποτήρι νερό με ζάχαρη και μετά από 2 ώρες κάνει επαναληπτική εξέταση αίματος. Εάν τα αποτελέσματα της πρώτης δοκιμής αποκαλύψουν ένα μέτριο επίπεδο γλυκόζης στο αίμα (έως 6, 5 mmol/l) και η δεύτερη δοκιμή υποδεικνύει σημαντική αύξηση του επιπέδου (περίπου 11 mmol/l), τότε η διάγνωση επιβεβαιώνεται.
- Εξέταση αίματος για περιεκτικότητα σε πεπτίδιο C. Ένας ενδοκρινολόγος συνταγογραφεί αυτό το τεστ για να αξιολογήσει αξιόπιστα την παραγωγή ινσουλίνης για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
- Εκτελείται εξέταση αίματος ανά πάσα στιγμή. Αυτή η εξέταση χρησιμοποιείται για την επιβεβαίωση των σημείων της νόσου. Μια συγκέντρωση μεγαλύτερη από 10 mmol/L γλυκόζης σε πολλά δείγματα αίματος, ανεξάρτητα από την ώρα του γεύματος, υποδηλώνει την παρουσία σακχαρώδους διαβήτη.
- Ουροανάλυση. Οι ασθενείς με διαβήτη έχουν υψηλά επίπεδα γλυκόζης στα ούρα τους. Επιπλέον, τα ούρα του ασθενούς μπορεί να περιέχουν κετονοσώματα, υποδηλώνοντας διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης.
Εάν είναι απαραίτητο, ο ενδοκρινολόγος συνταγογραφεί διαβουλεύσεις με νευρολόγο, καρδιολόγο, νεφρολόγο και άλλους ειδικούς για τον αποκλεισμό επικίνδυνων επιπλοκών της νόσου. Οι έγκυες πρέπει να συμβουλεύονται μαιευτήρα-γυναικολόγο.
Γνώμη εμπειρογνωμόνων
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια πολύ επικίνδυνη και ταυτόχρονα κοινή ασθένεια. Μπορεί να προηγηθεί μια μακρά περίοδος υπεργλυκαιμίας, η οποία δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά είναι επίσης δυνατή μια ταχεία έναρξη, όταν, υπό την επίδραση του ενός ή του άλλου παράγοντα, προκύψουν έντονα συμπτώματα σακχαρώδη διαβήτη. Θα πρέπει να λάβετε θεραπεία για αυτήν την ασθένεια για το υπόλοιπο της ζωής σας, καθώς εάν δεν ελέγχετε, το επίπεδο σακχάρου σας θα αυξηθεί ξανά. Εάν ο ασθενής αγνοήσει τη θεραπεία, μπορεί να αντιμετωπίσει επιπλοκές της παθολογίας: υπο- ή υπεργλυκαιμικό κώμα, καρδιαγγειακές επιπλοκές, προβλήματα όρασης (διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια), παθολογίες νευρικών ινών (διαβητική νευροπάθεια). Σε σοβαρές περιπτώσεις, αναπτύσσεται γάγγραινα, που συνήθως αφορά τα δάχτυλα των ποδιών.
Θεραπεία του διαβήτη
Ο ενδοκρινολόγος μελετά τα διαγνωστικά αποτελέσματα και συνταγογραφεί την κατάλληλη θεραπεία. Οι κύριοι στόχοι είναι η μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, η πρόληψη της ανάπτυξης επιπλοκών και η εξάλειψη των δυσάρεστων συμπτωμάτων. Εκτός από τη φαρμακευτική θεραπεία, ο ενδοκρινολόγος πρέπει να συνταγογραφήσει στον ασθενή μια ειδική δίαιτα για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Η συμμόρφωση με όλες τις συστάσεις του γιατρού καθιστά δυνατή τη σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αποφυγή των αρνητικών συνεπειών του διαβήτη.
Για τη διόρθωση της παθολογίας, χρησιμοποιούνται δύο τύποι φαρμακευτικής θεραπείας.
- Συνταγογράφηση φαρμάκων που μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Ανάλογα με τα διαγνωστικά αποτελέσματα και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, ο ενδοκρινολόγος συνταγογραφεί σουλφονυλουρίες, μεγλιτινίδες, αναστολείς της άλφα-γλυκοσιδάσης, διγουανίδες ή θειαζολιδινεδιόνες. Συχνά είναι απαραίτητη η λήψη πολλών φαρμάκων με αυστηρή τήρηση της δοσολογίας και παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Τα αναφερόμενα φάρμακα βελτιώνουν την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας, διεγείρουν την ευαισθησία των ιστών στη γλυκόζη και μειώνουν την πρόσληψη γλυκόζης από τα τρόφιμα.
- Χορήγηση ινσουλίνης με ένεση. Ο ενδοκρινολόγος συνταγογραφεί αυτό το είδος θεραπείας σε όλους τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, εάν τα φάρμακα που μειώνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι αναποτελεσματικά ή αντενδείκνυνται. Η ινσουλινοθεραπεία συνταγογραφείται επίσης σε έγκυες γυναίκες με διαβήτη κύησης. Πρώτα απ 'όλα, ο ενδοκρινολόγος συνταγογραφεί ενέσεις ινσουλίνης μακράς δράσης - αυτό το φάρμακο πρέπει να λαμβάνεται μία φορά την ημέρα, ανεξάρτητα από τη διατροφή. Τα σκευάσματα ινσουλίνης ταχείας δράσης χορηγούνται στα νοσοκομεία για τη θεραπεία πολύπλοκων μορφών διαβήτη και με απότομη αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ο γιατρός εξηγεί τους κανόνες χρήσης των ενέσεων και τις απαιτούμενες δόσεις. Η διαβούλευση εξηγεί επίσης τη σημασία της τακτικής παρακολούθησης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα χρησιμοποιώντας μετρητές σακχάρου.
Ο ενδοκρινολόγος επιλέγει ένα ατομικό θεραπευτικό σχήμα και προσαρμόζει επίσης τη δοσολογία των φαρμάκων και τις συνταγές κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Οι επαναλαμβανόμενες διαβουλεύσεις σάς επιτρέπουν να επιλύσετε προβλήματα που σχετίζονται με επιπλοκές της νόσου και παρενέργειες των φαρμάκων. Επιπλέον, ο ειδικός πρέπει να δείξει πώς να χορηγεί το φάρμακο και να εξηγήσει όλους τους κανόνες θεραπείας.
Πρόληψη του διαβήτη
Κάθε χρόνο, ο διαβήτης διαγιγνώσκεται όλο και πιο συχνά. Οι ιατρικές συμβουλές θα βοηθήσουν στην πρόληψη της ανάπτυξης αυτής της ασθένειας.
Βασικές μέθοδοι πρόληψης:
- Ομαλοποίηση του σωματικού βάρους και μέτρια σωματική δραστηριότητα.
- Έγκαιρη θεραπεία παγκρεατικών παθήσεων.
- Μια υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει επαρκή κατανάλωση λαχανικών και φρούτων.
Ερωτήσεις και απαντήσεις
Πώς ξεκινά η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη;
Για τον εντοπισμό της παθολογίας, πρώτα απ 'όλα, δίνεται αίμα για τον προσδιορισμό των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Εάν υπάρχουν αποκλίσεις, ο γιατρός θα ζητήσει πρόσθετες εξετάσεις.
Πώς να αποτρέψετε τις επιπλοκές του διαβήτη;
Ακολουθήστε τις συστάσεις του γιατρού σας σχετικά με τη διατροφή και τα φάρμακα. Το κύριο κριτήριο είναι οι φυσιολογικές συγκεντρώσεις γλυκόζης στο αίμα.